Schimmels
Schimmels komen overal in de natuur voor en worden ook wel de opruimdienst genoemd. Alle laatste restanten organisch materiaal worden door schimmels afgebroken, als het op is of de omstandigheden worden te ongunstig sterft uiteindelijk ook de schimmel. Voor een aantal landbouwproducten betekent het afsterven van de schimmel direct een risico voor de voedselveiligheid omdat de schimmel toxine achter laat in het product. Voor schimmels die op een ander oppervlak groeien is dit niet relevant, hier geldt alleen dat het oppervlak niet voldoende schoon was. Hoe dan ook, schimmels zijn om een goede reden ongewenst in de levensmiddelenbranche. Geluk bij een ongeluk is dat een groot aantal schimmels fluorescerende stoffen produceren waardoor de meesten oplichten als die beschenen worden met UV-licht. Voor een aantal is een specifieke golflengte nodig maar in het algemeen kun je goed uit de voeten met een ‘normale’ UV-lamp.
Fluorescentie
Wanneer lichtstralen een oppervlakte raken, wordt een gedeelte geabsorbeerd en een gedeelte teruggekaatst. Het gedeelte dat wordt teruggekaatst, bepaalt welke kleur wij zien als we naar het object kijken. In de praktijk gaat altijd een klein beetje licht verloren tijdens het proces van absorberen en reflecteren van licht. Dit verlies zorgt ervoor dat het gereflecteerde licht een klein beetje hoger in het kleurenspectrum komt te liggen. Dit fenomeen heet fluorescentie en wordt waargenomen als ‘gloeien’ (ofwel geel oplichten) wanneer het object wordt beschenen met een UV-lamp. Wanneer het object wordt beschenen met een normale lamp, zal dit fenomeen niet worden waargenomen. Naast de toepassing voor bankbiljetten kan UV-licht op nog meer manieren worden ingezet om onderzoek te doen naar authenticiteit van objecten, naar de aanwezigheid van sporen, biologische vloeistoffen of schimmels.
Toepassing
Naast de toepassing op bankbiljetten kan door het gebruik van een UV-lamp dus vastgesteld worden of iets schimmel is of vuil. Zo ook met achtergebleven restanten van bv. een lekkende vleeszak. De ergste viezigheid is opgeruimd maar een goede schoonmaak is achterwege gebleven, dit is gemakkelijk zichtbaar te maken met een UV-lamp. Ook hier geldt dat er een aantal stoffen zijn die alleen onder een specifieke golflengte reageren maar dat er al een heleboel gezegd kan worden over het schoonmaken en schoon zijn in het algemeen. Daarnaast zijn er desinfecterende hand gels op de markt die een fluorescerende werking hebben. Hierdoor kan men gemakkelijk vaststellen of er met de gebruikte methode van handenwassen en desinfecteren plekken overgeslagen worden. Het wordt dan ook vaak toegepast als educatief middel.
Valse resultaten
Als je met een UV-lamp door een ruimte schijnt, zie je overal allerlei zaken oplichten. Verschillende materialen en objecten hebben de eigenschap om UV-stralen te weerkaatsen. Dit betekent dus ook dat wanneer een resultaat wordt bereikt met behulp van een UV-lamp, dit alleen als indicatie kan gelden. Op basis van UV-licht kan nooit een stof als bijvoorbeeld biologische vloeistof worden geïdentificeerd. Er zijn immers te veel stoffen die ook reageren onder UV-licht om te kunnen spreken van een identificatie. Een UV-lamp is voornamelijk een handig hulpmiddel in het aantonen van schimmel. Als indicatief opsporingsmiddel kan het helpen om vast te stellen waar men mee te maken heeft en te bepalen of nader onderzoek noodzakelijk is of om een discussiepunt te verduidelijken. Stof en ander vuil lichten namelijk niet op onder UV-licht.