Levensmiddelenbedrijven die risico’s voor de voedselveiligheid aantoonbaar weten te beheersen krijgen van de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) minder controles. Bedrijven die de risico’s niet aantoonbaar weten te beheersen krijgen van de VWA extra aandacht. In het webdossier ‘Toezicht formulebedrijven levensmiddelen’ wordt uitgelegd hoe het bonus-malusprincipe uitpakt voor de verschillende toezichtregimes. De systematiek is als eerste uitgewerkt voor formulebedrijven in de levensmiddelensector. Dat zijn de landelijk bekende supermarkten, bakkerijen, cateraars, hotel- en restaurantketens en tankstations. Eind 2008 publiceert de VWA per formulebedrijf de uitkomsten van controles en de consequenties voor het toezicht.
Voedselveiligheidssystemen bij formulebedrijven
In Nederland zijn ongeveer 75.000 bedrijven actief in de productie, opslag of verkoop van levensmiddelen. Daaronder vallen ongeveer 20.000 vestigingen die onderdeel uitmaken van een bedrijf met meerdere filialen. Bij deze zogenaamde formulebedrijven wordt vanuit de hoofdvestiging geregeld dat de voedselveiligheidssystemen goed worden uitgevoerd. Het voedselveiligheidssysteem is vastgelegd in een zogenaamde hygiënecode en zorgt ervoor dat alle filialen goed omgaan met veiligheidsaspecten als hygiëne, koeling, ongediertebestrijding. Ook is er in geregeld dat medewerkers adequaat reageren in het geval er dingen misgaan. Het hoofdkantoor moet aan de toezichthouder kunnen aantonen hoe het voedselveiligheidssysteem in de voorbije periode heeft gefunctioneerd. Het moet dan bijvoorbeeld laten zien welke interne controles hebben plaatsgevonden, wat voor klachten er zijn geweest van klanten, en tot welke aanpassingen die hebben geleid in het productieproces.
Minder controles voor veilige levensmiddelenbedrijven
Op grond van recente inspecties bepaalt de VWA of filialen van een bedrijf voldoen aan de eisen van de Nederlandse Warenwet en de Europese Hygiëneverordening (Verordening (EG) 852/2004). Als de formulebedrijven de regels voldoende naleven acht de VWA het uit oogpunt van voedselveiligheid niet meer nodig de filialen jaarlijks structureel te inspecteren. Deze bedrijven krijgen daarom een verlicht toezichtregime. Dat betekent dat de jaarlijkse VWA-inspectie beperkt blijft tot een controle van het voedselveiligheidssysteem op het hoofdkantoor. Bij de filialen komt de VWA slechts steekproefsgewijs om een oogje in het zeil te houden. Ook klachten van consumenten of andere bedrijven via de Warenklachtenlijn (www.vwa.nl) kunnen aanleiding zijn om de filialen te bezoeken.
Regulier toezicht voor bedrijven met tekortkomingen
Bedrijven die niet kunnen aantonen de risico’s voor de voedselveiligheid goed te beheersen worden geconfronteerd met het reguliere toezicht van VWA. Dat betekent dat een relevant aantal filialen van het bedrijf jaarlijks wordt geïnspecteerd, en dat passende maatregelen worden genomen bij overtredingen. Hoe minder een bedrijf de risico’s beheerst, hoe meer filialen de VWA inspecteert.
Afgewogen beslissing
De beslissing een bedrijf te koppelen aan een verlicht of regulier toezichtregime is gebaseerd op een gewogen aantal inspecties bij de filialen. Kleine wijzigingen in de bedrijfsvoering van bedrijven kunnen geen aanleiding zijn om te verschuiven van de ene categorie naar de andere. Als meer dan 90% van de filialen voldoet aan de regels vindt de VWA dat het bedrijf de voedselveiligheid voldoende beheerst. Als minder dan 90% van de filialen aan de gestelde eisen voldoet wordt het bedrijf gekoppeld aan het reguliere toezicht. Daarmee voorkomt de VWA dat besluiten afhangen van individuele metingen.
Vermindering toezichtlast door bonus-malusprincipe
Europese regelgeving voor voedselveiligheid en ontwikkelingen bij de formulebedrijven stellen de VWA in staat het bonus-malusprincipe te hanteren en selectief de toezichtlast te verminderen. Uitgangspunten voor het handhavingsbeleid van de VWA zijn verwoord in ‘Handhaven met verstand en gevoel’.
De VWA wil aan de samenleving helder uitleggen hoe ze werkt en wat de resultaten zijn van het toezicht. De werkwijze van VWA in het toezicht bij de formulebedrijven staat beschreven in het webdossier ‘Toezicht formulebedrijven levensmiddelen’. Eind 2008 vindt publicatie plaats van de controleresultaten bij de formulebedrijven levensmiddelen.
bron: www.vwa.nl