Antonie van Leeuwenhoek en Ignaz Semmelweis hebben in het verleden dingen ontdekt die nu in 2019 voor ons nog steeds belangrijk zijn. Voor de volledigheid; Antonie is de ontdekker van de microbiologie. Levensvormen die met het blote oog niet zichtbaar zijn. Ignaz was degene die ontdekte dat je door je handen regelmatig te wassen kon voorkomen dat vrouwen overleden aan kraamvrouwenkoorts. In die tijd was het met persoonlijke hygiëne erbarmelijk gesteld en beide heren hebben los van elkaar een grote bijdrage geleverd aan de manier waarop wij nu leven.
Toch is het niet allemaal zo vanzelfsprekend als je denkt, regelmatig wordt de persoonlijke hygiëne eeuwen terug in de tijd geworpen. Een paar voorbeelden van hoe het niet moet:
- Voor mise en place heb je geen bedrijfskleding nodig
- Na wegbrengen van vuilnis of aanduwen van de iets te volle vuilnisbak kun je gelijk door met de (voor)bereiding
- Een handzeep of desinfectiemiddel kunnen de hele dag op zijn of zelfs helemaal niet aanwezig, alleen water is genoeg
- Handen kun je ook wassen in een emmertje met een druppeltje afwasmiddel
- Handdoekrollen kunnen vervangen worden door half vochtige niet geheel schone theedoeken
- Handdoekrollen kun je overal waar je wilt neerzetten
- Toiletten hoef je niet te voorzien van zeep, desinfectiemiddel en papierrol. En als het er wel is en het is op, hoef je dat zeker niet aan te vullen.
- Touchscreens etc. hoef je niet zo vaak schoon te maken. Een keer per week met een vochtig doekje is genoeg. Smartphones hoeven nooit!
Het lijkt allemaal een beetje belerend maar het zijn zaken die onze inspecteurs minimaal een keer per week ergens tegenkomen. Mensen hebben geen idee hoeveel bacteriën je van het ene naar het andere punt kunt brengen. Die zijn inderdaad niet altijd ziekmakend maar bedenk dat 1 daarvan in ideale omstandigheden voldoende is om de poppen aan het dansen te hebben. Er hoef maar 1 salmonella zich verstopt te hebben in een vetdeeltje om 4-5 dagen later zich in de dunne darm zich vermeerderd te hebben tot ziekmakende hoeveelheden. En ga dan nog maar eens uitzoeken waar je ziek van geworden bent. Vaak wordt het laatste wat gegeten is aangewezen als boosdoener en nog veel vaker blijkt uit onderzoek dat dat niet de oorzaak geweest is.
De meest opgegeven reden om niet zorgvuldig genoeg handen te wassen of in ieder geval te zorgen dat alle voorzieningen daarvoor aanwezig zijn is gebrek aan tijd en ‘we dragen toch handschoentjes’. In beide gevallen wil dat zeggen dat de kennis tekortschiet, kennis over kruisbesmetting en wat de gevolgen daarvan kunnen zijn.
Hoeveel aandacht we ook besteden aan een zorgvuldige temperatuurcontrole, algemene schoonmaak en nog meer controle. Als de basis niet goed is gaat het vanzelf een keer mis. Medewerkers moeten bewust gemaakt worden van het belang van een goede persoonlijke hygiëne en nog belangrijker; iedereen moet elkaar aanspreken als die niet voldoende is of als de randvoorwaarden door nalatigheid ontbreken. Bedenk goed wat je doet.